"Świat według fizyki" - Jim Al-Khalili

“Świat według fizyki” Jima Al-Khalila zachwyca. Pozwala spojrzeć na otaczającą rzeczywistość w sposób alternatywny. Jak gdyby wchodząc za kulisy, pod skórę, nicując wszystko to, co dotąd poznaliśmy i czego doświadczyliśmy.

Fizyka przedstawiona przez Al-Khalila jest na wskroś magiczna. Jakkolwiek klarownie fizyk prowadzi nas przez meandry nauki, potęga przywoływanych zagadnień przyprawia o zawrót głowy. O ile istnieją kategorie zrozumienia i posiadania wiedzy, o tyle studium zaprezentowane przez autora wyłania dodatkową grupę: zdolność pomieszczenia w sobie i ułożenia faktów wykraczających poza sferę aprioryczności.

Apoteoza nauki

Szybko i bez zbędnych dywagacji pojmujemy, iż sekunda zawiera w sobie więcej attosekund (10 do -18 potęgi sekundy), aniżeli sekund minęło od Wielkiego Wybuchu, zaś Wielki Wybuch miał miejsce około – zakładając margines błędu sięgający kilku milionów lat – 13,8242 miliarda lat temu. Dowiadujemy się, iż jesteśmy w stanie oszacować wiek najstarszych gwiazd, a im dalej sondujemy teleskopem wszechświat, tym cofamy się w czasie, bowiem światło, które jesteśmy w stanie ujrzeć, pokonało miliardy lat, by stać się dla nas osiągalne. Brzmi kosmicznie? Fantastycznie? Zgadza się, a jesteśmy zaledwie w przedsionku omówienia fundamentalnych koncepcji fizyki.

Prócz usystematyzowania wiedzy o tym, czego świadomość już posiadamy, poznajemy kwestie nadal niejasne dla naukowców. Na nowo stajemy w obliczu teorii względności, mechaniki kwantowej i termodynamiki. Sięgamy po zrozumienie nauki o czasie i przestrzeni, także o materii i energii.

“Oda do fizyki”

„Istnieją pewne obszary fizyki fundamentalnej, z których możemy nie być w pełni zadowoleni, ale co do których w głębi duszy wiemy że nie usłyszeliśmy od nich ostatniego słowa, lecz na których nadal polegamy, ponieważ są one przydatne. Dobrym tego przykładem jest prawo powszechnego ciążenia Newtona. Nadal jest określane bardzo często jak <<prawo>>, ponieważ naukowcy w tamtym czasie byli tak pewni, że stanowiło ostateczną prawdę, iż podnieśli jego status ponad zwykłą <<teorię>>. Nazwa się przyjęła, mimo że teraz wiemy, iż ich zaufanie było nieuzasadnione. Ogólna teoria względności Einsteina (zauważcie, że nazywa się ją teorią względności) zastąpiła prawo Newtona, ponieważ daje nam głębsze i dokładniejsze wyjaśnienie grawitacji. A jednak do tej pory używamy równań Newtona do obliczania trajektorii lotu misji kosmicznych. Przewidywania mechaniki Newtona mogą nie być tak precyzyjne jak o teorii względności Einsteina, ale nadal są wystarczająco dobre dla niemal wszystkich codziennych celów.”

Granice rozumowania

“Świat według fizyki” przyprawia o absolutnie rewelacyjny i pożądany dysonans. Al-Khalili funduje szaloną jazdę rollercoasterem ukazując fakty, na przyswojenie których zdecydowanie potrzeba chwili lub przynajmniej dwóch. Mimo otwartego umysłu, mój mózg dopomina się o refleksje, zwolnienie i niezliczone powtórki stężonej, najwyższej próby wiedzy. Interesującym wrażeniem jest rozdźwięk między doskonale wyjaśnionymi faktami, a – literalnie – poczuciem niewiarygodności i niezwykłości.

Za książkę do recenzji dziękujemy wydawnictwu