Rainer Maria Rilke i jego „Listy do żony”

Na Rainera Maria Rilkego natknęłam się przy okazji czytania książki o Fryderyku Nietzsche „Człowiek i twórca”. Połączyła ich miłość do tej samej kobiety czyli Lou Salome. Ta kobieta dokonała przewrotu w życiu uczuciowym filozofa, a także w życiu poety. Rainer Maria Rilke dwukrotnie wiązał się z Lou. W międzyczasie poznał rzeźbiarkę Klarę Rilke-Westhoff.

Tuż po powrocie z Salome z ich wspólnej podróży do Rosji, poeta udał się do Worpswede, gdzie poznał swoją przyszła żonę – Klarę Westhoff. Świadectwo kwitnącego uczucia oraz skomplikowaną relację osobistą dwojga artystów, można poznać w trakcie czytania Listów. Książka zawiera wiele istotnych wypowiedzi na temat literatury i sztuki.

Podczas czytania brakowało mi korespondencji pisanej przez Klarę. Niestety do publikacji zostały włączone tylko cztery listy, pozostałe nie zostały nigdy opublikowanie. Spoczywają prawdopodobnie w archiwum w Gernsbach. Korespondencja opublikowania w książce jest częścią listów jaką małżonkowie pisali do siebie. Nie wydano prawie w ogóle listów z okresu narzeczeństwa, a także tych z czasów, kiedy relacje między małżonkami zaczęły się rozluźniać.

Lektura listów może wzbudzić w czytelniku refleksję nad dzisiejszym światem, a przede wszystkim nad zanikaniem głębokiego kontaktu między ludźmi. Bo kto dziś ma czas na napisanie listu? Dlatego warto poznać emocje oraz sposób ich przekazywania drugiej osobie. A z listów emanuje głębia, której dziś nam tak bardzo brakuje. Być może książka pobudzi w was uśpioną chęć komunikowania się z ukochaną osobą. Jak widać list stanowi świadectwo życia. Jego wartość z roku na rok coraz bardziej ma znaczenie.

Literatura wymaga odległości i pustki, nieużytków i terenów nieodkrytych, a w czasach skracania dystansów, łączenia i komunikowania musi w naturalny sposób zanikać. Jej rolę przyjmuje bezpośrednia komunikacja.

Tomasz Ososiński

Dzięki kwerendom edytora i tłumacza Tomasza Ososińskiego jest to najpełniejsza edycja listów Rilkego do żony. Zawiera między innymi listy o Cézannie, pisane przez Rilkego w czasie pierwszej pośmiertnej wystawy artysty w paryskim Grand Palais. Listy są jednym ze świadectw życia, procesu twórczego i dzieła wielkiego poety Nowoczesności.

Rainer Maria Rilke – poeta, reprezentant liryki symbolicznej, prekursor egzystencjalizmu.

Klara Rilke – Westhoff – niemiecka rzeźbiarka.

Za egzemplarz recenzencki bardzo dziękujemy